گردشگری باید در برابر واکسن کرونا که کم‌کم در حال توزیع شدن در برخی کشورهاست چه سیاستی را در پیش بگیرد؟ این سوالی است که هنوز به روشنی نمی‌توان پاسخی به آن داد. اما «کانتاس» (Qantas airways)، که یک خط هوایی استرالیایی است پیش‌قدم تصمیم‌گیری آن‌هم از نوع سخت‌گیرانه‌اش در این رابطه شده است.

آلن جویس، مدیرعامل خطوط هواپیمایی کانتاس استرالیا گفته این شرکت هوایی زدن واکسن برای مسافران خود را اجباری خواهد کرد. جویس گفته با توجه به سیاست‌های دولت استرالیا در کنترل بیماری کویید-۱۹ که سیاست‌های موفقی بوده‌اند و با توجه به تلاش‌های شرکت‌های مختلف برای به بازار دادن واکسن کرونا، این ایرلاین تصمیم گرفته چنین سیاستی را در پیش بگیرد.

کانتاس اعلام کرده «ما در برابر مردم استرالیا و مسافران خود مسئولیت داریم و این اجبار می‌تواند در افزایش ایمنی آن‌ها در برابر این بیماری نقشی مهم ایفا کند.»

بقیه ایرلاین‌ها درباره واکسن چه می‌گویند؟

اما سیاست اجباری کردن واکسن برای استفاده از خطوط هوایی منتقدانی هم دارد. از جمله «یاتا» (اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی) گفته چنین رویکردی تنها منجر به این خواهد شد که احیای گردشگری به ویژه در بخش پروازهای بین‌الملی دیرتر اتفاق بیفتد.

یاتا از دولت‌ها خواسته به جای سیاست اجباری کردن واکسن در پروازهای بین‌المللی، میزان تست‌ها را افزایش دهند و اجازه دهند گردشگری زودتر راه بیفتد.

خطوط هوایی سنگاپور اعلام کرده چنین محدودیتی را اعمال نخواهد کرد اما ‌تلاش دارد با کمک دولتمردان و متخصصان سلامت بهترین سیاست‌ها و پروتکل‌‌های بهداشتی و مراقبتی را در پروازهای خود بعد از همه‌گیر شدن واکسن لحاظ کند.

«ایرآسیا» نیز که یک ایرلاین ارزان‌قیمت مالزیایی است هم تاکید کرده تنها در صورتی زدن واکسن را برای حضور مسافران در پروازهای این شرکت اجباری خواهد کرد که یک ایمنی جمعی گسترده در جهان ایجاد شده باشد.

---

این مطلب نیز برای خواندن پیشنهاد می‌شود: پرواز به شرط واکسن

---

خطوط هوایی نیوزلند نیز رویکردی مشابه در پیش گرفته و اعلام کرده دولت‌ها باید تعیین کنند چه زمانی مرزهای خود را بر روی سفرهای هوایی بین‌المللی باز می‌کنند و بنابراین این ایرلاین سیاست جدیدی را در این باره وضع نخواهد کرد. مدیران خطوط هوایی نیوزیلند گفته‌اند با دولت‌های مختلف در تماس خواهند بود و منتظر باز شدن دوباره صنعت هوایی می‌مانند.

با این حال ایرلاین‌هایی چون «اشین‌ایرلاین»، «اوا ایرویز»، «دلتا»، «یونایتد ایرلاین» و «امریکن ایرلاینز» هنوز تصمیمی درباره اجباری کردن یا نکردن واکسن کرونا برای مسافران خود نگرفته و سیاستی را اعلام نکرده‌اند.

بازگشایی پروازها را به واکسن کرونا گره نزنید!

اما کارشناسان صنعت هوایی و گردشگری می‌گویند با در نظر گرفتن مشکلات و چالش‌های توزیع واکسن در دنیا اعمال چنین سیاستی چندان منطقی و واقعی نیست.

آن‌ها به پیش‌بینی‌هایی که یاتا درباره توزیع عمومی و گسترده واکسن کرونا تا پایان نیمه اول سال ۲۰۲۱ کرده، استناد می‌کنند و می‌گویند تا زمانی که واکسن در دسترس قرار نگیرد، اجباری کردن آن برای بازگشایی صنعت هوایی تنها منجر به عقب افتادن این بخش از اقتصاد دنیا و به تاخیر افتادن بازگشایی مجدد آن خواهد انجامید.

انگلستان از هفته آینده واکسیناسیون ویروس کرونا را شروع خواهد کرد و انتظار می‌رود کشورهایی چون آمریکا و آلمان هم به زودی به واکسیناسیون سراسری روی بیاورند.

با این حال کارشناسان بهداشتی این کشورها تاکید کرده‌اند ابتدا گروه‌های خاص و آسیب‌پذیر در اولویت دریافت واکسن خواهند بود و تا واکسیناسیون ملی چند ماه دیگر باید انتظار کشید.

جهان از ابتدای امسال تا همین آخرین ماه تابستان تغییرات زیادی کرده است. کرونا آمد، تبدیل به همه‌گیری شد، مرزها بسته شد و رفت‌و‌آمدها محدود شد، مردم به قرنطینه رفتند؛ دوباره کسب و کارها بازگشایی شدند و مردم به عرصه‌های عمومی برگشتند و… . اگرچه مرزها هنوز به طور کامل بازگشایی نشده‌اند و گردشگری و سفر مثل سابق نشده، سازمان جهانی گردشگری می‌گوید کشورها نیمی از راه را پیموده‌اند. برپایه گزارشی که این سازمان منتشر کرده هم‌اکنون ۵۳ درصد مقاصد گردشگری در سراسر جهان محدودیت‌های سفر که مهمترین پاسخ به بیماری کووید ۱۹ بوده را برداشته‌اند اما همچنان تا طبیعی شدن اوضاع محتاطانه اقدام می‌کنند. این گزارش روند مداوم برای شروع مجدد و تدریجی گردشگری را تأیید می‌کند.

کاهش محدودیت‌ها در ۵۳ درصد مقاصد

آژانس تخصصی گردشگری سازمان ملل متحد با تجزیه و تحلیل مقاصد گردشگری جهان از نظر پذیرش یا نپذیرفتن توریست‌ها گفته تا تاریخ ۱ سپتامبر در مجموع ۱۱۵ مقصد که معادل ۵۳ درصد از کل مقصدهای گردشگری جهان است، محدودیت های سفر را کاهش داده‌اند و این رقم از ۱۹ ژوئیه تا تاریخ یاد شده ۲۸ افزایش یافته است. از این تعداد، دو مقصد محدودیت‌ها را به کلی برداشته‌اند در حالی که ۱۱۳ مقصد دیگر همچنان اقدامات و دستورالعمل‌های بهداشتی و کنترلی را اعمال می‌‌کنند و گردشگران نمی‌توانند آزادانه به آنجاها مراجعه کنند. در همین حال زوراب پولولیکاشویلی دبیرکل سازمان جهانی گردشگری نیز خواستار همکاری حداکثری کشورها با یکدیگر شده و گفته در صورت هماهنگی بیشتر میان دولت‌ها گردشگری در جهان هرچند آرام اما به طور پیوسته به مدار اصلی خود برمی‌گردد.

برداشتن محدودیت‌های سفر و بازگشایی درها به روی گردشگران سرعت بازسازی اقتصادهای آسیب دیده از همه‌گیری ویروس کرونا را افزایش می‌دهد اما سازمان جهانی گردشگری در گزارش خود گفته کشورها همچمنان باید هوشیاری خود را حفظ کنند و محتاطانه به آینده چشم بدوزند. این سازمان به صراحت هشدار داده نگرانی اقتصادی کشورهای وابسته به درآمدهای حاصل از گردشگری قابل درک است اما همچنان باید اقدامات احتیاطی و اهتمام جمعی به دستورالعمل‌ها را رعایت کرد.

گردشگری برای بخش زیادی از جمعیت جهان به معنای نجات زندگی است و بهترین مسیر برای دست‌یابی به توسعه است. با شروع همه‌گیری کرونا و تداوم این وضعیت، برنامه‌ریزی دقیق و تصمیم‌گیری برای بازگشایی مقاصد گردشگری اهمیتی دوچندان یافته است. سازمان جهانی گردشگری با تطبیق داده‌های کلیدی درباره زیرساخت‌های بهداشتی و بهداشتی موجود در مقصدهای گردشگری و نرخ‌های ابتلای روزانه به ویروس وضعیت گردشگری در جهان را تجزیه و تحلیل کرده و با استناد به تغییر تدریجی سیاست‌ها و دستورالعمل‌های گردشگری در دوران کرونا نتیجه گرفته هوش گردشگری کشورها نسبت به گذشته بالاتر رفته است.

محدودیت‌‌ها با توسعه‌یافتگی ارتباط دارد

در گزارش سازمان جهانی گردشگری علاوه بر محدودیت‌های سفر به عواملی اشاره شده که تصمیمات مقصد برای کاهش محدودیت ها را متاثر می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد:

مقاصدی که محدودیت‌های سفر را کاهش داده‌اند اغلب دارای زیرساخت‌های بهداشتی و بهداشتی بالا یا بسیار بالایی هستند. در این کشورها نرخ شیوع ویروس عفونی کووید ۱۹ کم یا روندی ثابت داشته داشته باشند.

کشورهای پیشرفته هم‌اکنون در ۷۹ درصد از مقاصد گردشگری، محدودیت‌‌ها را کاهش داده‌اند. در اقتصادهای در حال ظهور فقط ۴۷ درصد مقاصد این کار را انجام داده‌اند.

در ۶۴ درصد از مقاصدی که محدودیت‌ها کاهش یافته، وابستگی به هوا به عنوان شیوه حمل و نقل برای ورود گردشگران بین المللی متوسط یا زیاد است.

در عین حال، این گزارش نشان می‌دهد که اقدام‌های بسیاری از مقاصد در سراسر جهان درباره کاهش محدودیت‌های سفر با چاشنی احتیاط بوده است. در تعدادی از کشورها نیز اولویت امنیت جانی شهروندان خود به جای گردشگران است. به طوری که در ۴۳ درصد از کل مقصدهای جهانی که از نظر عددی ۹۳ مقصد است، مرزها به روی گردشگری کاملاً بسته است. از این تعداد در ۲۷ مقصد حداقل ۳۰ هفته است که مرزها به طور کامل کاملاً بسته است.

علاوه بر این، طبق داده‌های UNWTO بیش از نیمی از مقصدهای دارای مرزهای کاملاً بسته به روی گردشگران، در زمره آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان طبقه‌بندی می‌شوند. این کشورها شامل ۱۰ SIDS (کشورهای جزیره‌ای در حال توسعه جزیره)، یک کشور حداقل توسعه یافته (LDC) و سه کشور در حال توسعه در محصور در خشکی (LLDC) هستند.

دولت‌ها مشاوره گردشگری می‌دهند

بررسی‌های سازمان جهانی گردشگری حکایت از آن دارد که بیش از نیمی از مقاصد با محدودیت‌های کامل ورود گردشگرنیز بسیار وابسته به حمل و نقل هوایی هستند، حداقل ۷۰ درصد از ورود گردشگران آنها از طریق هوایی انجام می‌شود  که باعث ایجاد ارتباطات چشمگیری برای شهروندان و اقتصاد آنها می‌شود.

آژانس تخصصی گردشگری سازمان ملل متحد در نهایت چنین تحلیل می‌کند که اوضاع هم‌اینک تحت کنترل است اما کشورها باید متوجه باشند که در شروع مجدد پیک‌های کرونا در مقاصد گردشگری ممکن است محدودیت‌ها تشدید شده و مرزها دوباره بسته شوند. این سازمان همچنین می‌گوید در ماه‌های اخیر دولت‌ها به شهروندان خود مشاوره‌های مسافرتی و توریستی بیشتری داده‌اند که در کنار محدودیت‌ها و اقدام‌های کنترلی درباره مسافران وارد شده از کشورها یا مناطق خاص تامل‌برانگیز است.