جهان در مشت کرونا تغییرات زیادی کرده و هنوز هم آبستن دگرگونی است. در برخی حوزهها مثل خرده فروشی و تجارت آنلاین، کسب و کارها از شرایط قرنطینه و محدودیت رفت و آمد نهایت استفاده را کردند و به قولی از آب و گل آمده‌اند، اما برخی حوزهها مثل گردشگری، یکسره ضرر و زیان و خسارت بوده است. تبعات شیوع ویروس آنچنان گریبان توریسم جهانی را گرفته که به تغییرات ساختاری در این صنعت و زنجیره مرتبط به انجامیده است. از جمله اینکه در بخش هتلداری، به کاهش فاصله زمانی میان رزرو و سکونت گردشگران در اماکن اقامتی مثل هتل‌ها و انجامیده است. با این حساب باید گفت وضعیت صنعت هلتداری در ایام کرونا با آنچه در گذشته گردشگران تجربه می‌کردند و تحولاتی که در چند ماه آینده صورت می‌گیرد، متفاوت است.
کاهش فاصله رزرو تا اقامت در هتل‌ها
در کنار گزارش‌های روزانه‌‌ای که از وضعیت صنعت گردشگری منتشر می‌شود، تغییر رفتار گردشگران نیز به چالشی تازه برای هتلداران تبدیل شده است. وضعیت صنعت هلتداری در ایام کرونا به این صورت است که پیش‌بینی و برنامه‌ریزی و تغیین استراتژی آینده برای صاحیان هتل‌ها به راحتی امکان‌پذیر نیست. این موضوع حتی برای گروه‌های قدرتمند‌تری مثل IHG (InterContinental Hotels Group) نیز مشکل‌ساز شده است. تغییر رفتار گردشگران مانع از این می‌شود تا هتل‌ها و مراکز اقامتی بتوانند برای دوره احیای پس از شیوع ویروس کرونا به درستی برنامه‌ریزی کنند. بر اساس گزارشی که IHG با موضوع وضعیت صنعت هتلداری در ایام کرونا به تازگی منتشر کرده، اختلاف زمانی تاریخ رزرو و شروع اقامت در هتل‌های طرف قرارداد آن‌ها در مناطق اروپا و امریکا به طرز چشمگیری کاهش را نشان می‌دهد. آی اچ جی که یکی از غول‌های هتلداری زنجیره‌ای در جهان به شمار می‌رود و با بیش از ۵۵۰۰ هتل و اقامتگاه و ریزورت قراداد مشارکت و همکاری دارد، می‌گوید در حل حاضر ۶۳ درصد امریکایی‌هایی که در هتل‌های این شرکت اقامت می‌کنند، تنها دو روز پیش از اقامت، اتاق خود را رزرو می‌کنند که در مقایسه با رقم ۳۹ درصدی سال گذشته، ۲۴ درصد بیشتر شده است. در انگلستان نیز وضعیت صنعت هتلداری در ایام کرونا دست‌کمی از امریکا ندارد و طبق آمارها ۴۰ درصد مسافران در بازه‌ای دو روزه قبل از اقامت، اتاق خود را رزرو می‌کنند. در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۰ درصد بوده است.
اعتمادسازی هتل‌ها برای جذب مسافران
کارشناسان می‌گویند وقتی بازه رزرو تا اقامت تا این حد کوتاه باشد، هتل‌هایی همچون IHG قادر نیستند به خوبی نیازسنجی کنند و امکانات و تدارکات لازم را چه از نظر تعداد کارکنان و میزان کارشان و چه نوع خدمات و سرویس‌هایی که مسافران و گردشگران به آن نیاز دارند پیش‌بینی کنند و مطابق با برنامه عمل کنند. در چنین شرایطی برنامه‌های احیا و پیشرفت بعد از دوره شیوع کرونا نیز عملا برای هتل‌ها غیرممکن می‌شود. به دنبال این مسئله کمپانی اعلام کرده که قصد دارد بخشی از کارهای مربوط به نظافت و سرویس‌دهی هتل را به مجموعه‌هایی همچون Way of Clean که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دوران همه‌گیری امور نظافتی را انجام می‌دهند، برون‌سپاری کند.
هیکس، معاون امور تبلیغات و بازسازی مجموعه IHG درباره وضعیت صنعت هتلداری در ایام کرونا می‌گوید: «مهمترین مسئله در طراحی استراتژی صحیح برای این دوره توجه به این نکته است که اولویت کنونی صنعت گردشگری، سلامت، ایمنی و رفاه مسافران است.»
مسئولان IHG کم شدن اختلاف بازه زمانی رزرو تا اقامت را از پیامد‌های عدم اطمینان مسافران نسبت به شرایط همه‌گیری می‌دانند و برای مرتفع کردن آن، پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های ویژه‌ای طراحی کرده‌اند. به طور مثال امکان رزرو بدون پیش پرداخت را در اختیار مسافران می‌گذارند تا مسافران با انگیزه و اعتماد بیشتری برای رزرو اقدام کنند. بر اساس گزارش IHG در حال حاضر تنها ۲۰ درصد امریکایی‌ها و ۳۱ درصد مسافران انگلیسی در فاصله‌ای بیش از یک هفته قبل از اقامت، اتاق خود را در مجموعه IHG رزرو می‌کنند.
ترکیب سنی گردشگران در دوران کرونا
از طرف دیگر با توجه به اینکه بیماری کووید ۱۹ گروه‌های سنتی بالا را بیش از جوان‌ترها تهدید می‌کند، این مجموعه و دیگر هتل‌ها در گوشه و کنار جهان با کاهش چشم‌گیر این دسته از مسافران روبرو شده‌اند. عده زیادی از سالمندان ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و از هر گونه سفری اجتناب می‌کنند. آمارها حکایت از آن دارد که درصد مسافران بالای ۶۵ سال در امریکا، در فاصله زمانی مارس تا آگوست از رقم ۱۸درصد در ۲۰۱۹ به ۱۵ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته و در همین بازه زمانی در انگلستان، تعداد گردشگران سالمند از ۱۶ به ۱۱ کاهش یافته است.
شیوع ویروس کرونا هرم سنی گردشگران و انتخاب‌های آن‌ها برای سفر و اقامت را نیز دستخوش تغییر کرده است. برخی گروه‌های سنی مانند جوانان حالا با وسواس کمتری بار سفر می‌بندند. بنا به آمارها افراد کمتر از ۳۵ سال، بیش از دیگر گروه‌های سنی نسبت به دوران اوج کرونا تمایل به سفر از خود نشان داده‌اند و برنامه‌ربزی آن‌ها برای سفر تقریبا به حالت قبل برگشته است. این در حالی است که بازگشت مسافران بالای ۶۵ سال تا حد زیادی به اعتمادسازی نسبت به ایمن بودن سفر وابسته است. همین مسئله ظرفیت‌هایی اقتصادی ویژه‌ای را در اختیار گروه‌هایی نظیر IHG و کمپانی‌های معروف فعال در حوزه سفرهای زمینی مسیر کوتاه با خودروهای شخصی همچون Holiday Inn Express قرار داده است.
شیوع کرونا سفرهای کوتاه‌مدت داخلی را افزایش داد
ناظران مدت‌هاست با استناد به شواهد می‌گویند ویروس کرونا استانداردها، سبک‌ها، و روندهای صنعت گردشگری را تغییر می‌دهد. در صنعت هتلداری نیز مطابق بررسی‌ها، ۹۵ درصد از مسافرانی که در انگلستان طی دوران همه‌گیزی اقدام به رزرو هتل رزرو کرده‌اند، مسافران داخلی بودند که ۸۵ درصد آن‌ها با ماشین شخصی راهی سفر شدند. در امریکا نیز نیمی از مسافران در هتل‌هایی ساکن شده‌اند که فاصله‌اش تا محل زندگی‌شان بیش از ۱۸۶ مایل نبوده است.
در انگلستان، مناطق روستایی و شهرهای کوچک همچون کنت و Isle of Wight در تابستانی که گذشت جزو پرطرفدارترین مقاصد گردشگری بودند. این در حالی است که شهرهای بزرگی مثل لندن، گردشگران کمتری را نسب به گذشته جذب کردند. در امریکا نیز در چند ماه اخیر با طولانی شدن کارزار جهانی مقابله با ویروس کرونا، Florida Panhandle ،West Texas و Carolina Coast در صدر ده مقصد برتر گردشگری قرار گرفته‌ند.
مسئولان کمپانی IHG پیش‌تر نیز اعلام کردند که تمرکز خود را بر سفرهای داخلی دارای مسیر کوتاه قرار می‌دهند. مقاصدی که دسترسی به آن‌ها با وسیله نقلیه شخصی نیز امکان‌پذیر باشد و به طور معمول ارزان‌تر هم هستند.
هیکس در این باره می‌گوید: «هرچند بازگشت اعتماد مسافران در سطح بین‌المللی نیازمند گذشت زمان بیشتری است، برآورد ما این است که شمار مسافرت‌های درون‌مرزی همچنان افزایش پیدا کند. این روزها، گردشگران در شهرها و مناطق نزدیک به محل سکونت خود، اوقات خوشی می‌گذرانند و ما بر این باوریم که آن‌ها مجددا به مناطقی که خاطرات خوبی از آن‌ها دارند، سفر خواهند کرد.»
وضعیت صنعت هتلداری در دوران کرونا
همه‌گیری ویروس کرونا صنعت گردشگری را با سوال بزرگی روبرو کرده است: سرانجام چه زمانی سطح گردشگران به سطح سال ۲۰۱۹ برمی‌گردد. گرچه اطلاعاتی که فعلا داریم، محدود و کم است، تقریبا مطمئن هستیم نوستالژی زندگی بدون محدودیت و سفر و گشت و گذار بی‌باکانه و جسورانه به احتمال زیاد تا زمانی که ویروس ریشه‌کن نشود، با ما خواهد ماند. با این حال آهنگ سفر هرگز متوقف نخواهد شد. به نظر می‌رسد با ادامه‌دار شدن بحران کرونا در شش ماه آینده، سفرهای داخلی با شرایطی که شرح دادیم، با مسافرت‌های بین‌المللی و هتل‌هایی که در سطح و کلاس جهانی کار می‌کنند، رقابتی تنگاتنگ و شانه‌به‌شانه خواهند داشت و همین مسئله هم نقشه وضعیت صنعت هتلداری را ترسیم می‌کند.
مدیر اقتصادی IHG نیز در سخنرانی ماه آگوست خود برای سرمایه‌گذاران به طور تلویحی همین را گفته است. پل اجکلیف جانسون با بیان اینکه IHG یکی از جریان‌های اصلی فعال در کسبوکارهای داخلی است، چنین گفت: «احتمال زیادی وجود دارد که بتوانیم در این شرایط پیش از سایر کمپانی‌هایی که بیشتر در حوزه بین‌المللی فعالیت دارند، به سوددهی و رشد سابق بازگردیم در حالی که در سطح بین‌المللی بعید است وضعیت اقتصادی به این زودی‌ها به وضعیت قبل از شروع پاندمی بازگردد.»
