گردشگری زیارتی یکی از بزرگترین بخش‌های صنعت گردشگری در جهان است و همه ساله میلیون‌ها گردشگر زیارتی به دیدن اماکن مقدس و زیارتگاه‌ها و جاذبه‌های مذهبی می‌روند. واتیکان برای مسیحی‌ها، مکه و مدینه برای مسلمانان و بیت‌المقدس برای یهودیان مهمترین مقاصد زیارتی و مذهبی جهان هستند. شهرها و مکان‌های مقدس امروزه بیش از اینکه به این خصوصیات شناخته شوند، شهرهای گردشگر‌پذیر محسوب می‌شوند و متولیان صنعت گردشگری نیز در تلاشند که بسترها و زیرساخت‌های حمل و نقل، اسکان و پذیرایی از گردشگران را فراهم کنند. یکی از آخرین اقداماتی که در زمینه رونق گردشگری زیارتی صورت گرفته، ابتکار کشور عربستان برای صدور ویزای الکترونیک گردشگری مذهبی و ارائه خدمات اسکان و حمل و نقل به زائران با استفاده از پلتفرم Connect Umrah است.
ارائه خدمات یکپارچه روادید، اسکان، و حمل و نقل حج
توریسم زیارتی سهم زیادی در درآمدهای گردشگری کشورها و از جمله عربستان دارد. دو مکان مقدس مذهبی مسلمانان در شهرهای مکه و مدینه واقع شده و درخواست‌ها برای زیارت این اماکن زیاد است. این کشور پیش‌تر و همگام با تلاش‌های جهانی برای مهار شیوع ویروس کرونا، ورود خارجیان به خاک خود را ممنوع کرد با این وجود، سازمان حج این کشور گفته تصمیم برای تعلیق ورود زائران خارجی در طولانی مدت، به اقتصاد این کشور ضرر می‌زند.
مطلب پیشنهادی: با انواع گردشگری آشنا شوید
از ابتدای نوامبر ۲۰۲۰ عربستان سعودی مرزهایش را بر زائران سراسر دنیا گشود. حالا و در شرایطی که تنها چند ماه تا ماه رمضان باقی مانده است و بلافاصله بعد از آن نیز حج تمتع آغاز می‌شود، دولت این کشور برای تسهیل فرایند رزرواسیون، پلتفرم اختصاصی رزرو حج با عنوان Connect Umrah را راه‌اندازی کرده است. پلتفرمی که براساس پردازش ابری عمل می‌کند و در اختیار تمام آژانس‌های هواپیمایی و مسافرتی در سراسر دنیا قرار گرفته است.
بدین ترتیب آژانس‌هایی که قصد داشته باشند در بخش حج عمره، زائران را به کشور عربستان اعزام کنند، از پلتفرم آنلاین Connect Umrah استفاده خواهند کرد. دولت عربستان گفته این پلتفرم پیشرفته‌ترین نرم افزار حج است که به زائران کمک می‌کند خدمات یکپارچه عمره خود را به صورت یکپارچه و دریافت کنند. از ویژگی‌های این پلتفرم، ارتباط مستقیم آن با سامانه سیستم مرکزی رزرو عربستان سعودی یا MAQAM GDS است که موجب می‌شود تا فرآیند رزرو تمامی مراحل سفر از جمله هتل و اسکان، بلیط پرواز و نیز حمل و نقل به صورت سریع و آسان در دسترس باشد.
این سامانه همچنین دسترسی مستقیم برای دریافت ویزای الکترونیکی را نیز فراهم می‌کند. از جمله ویژگی‌های این پلتفرم ارائه خدمات رزوراسیون آنلاین در یک پکیج جامع است. در این پلتفرم امکان ایجاد پیوند میان تمام آژانس‌های اصلی و بزرگ و آژانس‌های ناشناخته و گمنام وجود دارد. علاوه بر این قابلیت مدیریت انواع خدمات، برندهای ارائه دهنده خدمات و تخفیف‌ها به صورت پویا در پلتفرم تعبیه شده است. برقراری ارتباط امن و رمزنگاری شده با تمامی تامین‌کنندگان خدمات، پرداخت از طریق کیف پول الکترونیکی نیز از دیگر ویژگی‌های پلتفرم Connect Umrah است.
توسعه دهنده این پلتفرم، استارتاپی هندی به نام Qtech Software است که در زمینه فناوری‌های سفر فعالیت می‌کند. پارش پریهار، مدیر عامل این استارتاپ می‌گوید: «ما بیش از پانزده سال تجربه خود را در فراهم کردن فناوری‌های سفر با برنامه بلندمدت دولت عربستان در زمینه گردشگری منطبق کردیم تا بتوانیم دسترسی به سفر حج را با سهولت و سرعت بیشتر برای متقاضیان فراهم کنیم. پلتفرم Connect Umrah راه را برای احیای سفر پس از دوران رکود صنعت گردشگری هموار می‌کند. ما بهترین فناوری‌ها را از طریق این سامانه در اختیار زائران و نیز آژانس‌های مسافرتی سراسر دنیا قرار داده‌ایم.»
درآمد ۱۵۰ میلیارد دلاری عربستان از گردشگری زیارتی
در حالی که اکثریت قریب به اتفاق ثروت عربستان از طریق ذخایر سوخت فسیلی آن تأمین می‌شود، گردشگری زیارتی سهم قابل توجهی از اقتصاد آن کشور دارد. براساس آمارها ۸۷ درصد بودجه این کشور به درآمدهای نفتی متکی است و ۴۲ درصد از تولید ناخالص داخلی آن نیز مربوط به صنایع وابسته به نفت است. با این حال داده‌های وزارت گردشگری نشان می‌دهد مراسم حج سالانه ۱۲ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی عربستان اضافه می‌کند که معادل ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی و هفت درصد از تولید ناخالص داخلی کل این کشور است.
علاوه بر سودآوری بالای پولی که همه ساله توسط حجاج به اقتصاد عربستان تزریق می‌شود، بیش از نیم میلیون نفر نیز در صنعت گردشگری زیارتی این کشور فعال هستند. تنها در ۲۰۱۹ بیش از ۱۹ میلیون زائر به صورت عمره و بیش از دو میلیون زائر به صورت تمتع خانه خدا را زیارت کردند. دولت عربستان برنامه‌های بلند پروازانه‌ای نیز برای افزایش درآمد از گردشگری زیارتی طراحی کرده می‌خواهد درآمد سالانه خود از این دو مکان مقدس را با استفاده حداکثری از فناوری و بازاریابی بین‌المللی، به ۱۵۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۲ برساند.
جیگنش مودی، مدیر بخش توسعه Qtech Software نیز می‌گوید: «تیم‌های متخصص Qtech Software بیش از دو سال در مکه مستقر بودند تا از نزدیک و با دقت با سازوکار عمره در این کشور آشنا شوند. سامانه Connect Umrah به عنوان یک بستر امن، سریع و راحت با توجه به نیازهای متقاضیان گردشگری زیارتی و نحوه ارائه خدمات به صورت اختصاصی متناسب با شرایط عمره طراحی شده است. ما از نتیجه کار بسیار راضی هستیم و مشتاقیم در این پلتفرم با تمام برگزارکنندگان و آژانس‌های مسافرتی و حمل و نقل همکاری کنیم.»
پلتفرم Connect Umrah به مشاوران گردشگری، آژانس‌های مسافرتی و دیگر مجموعه‌های فعال در صنعت گردشگری و گردشگری زیارتی که بخواهند رزرو آنلاین حج را انجام دهند، سرویس دهی خواهد کرد. وزارت کشور عربستان نیز تصمیم دارد تا از طریق این پلتفرم امکان دسترسی به خدمات روادید، اسکان و حمل و نقل را به هر دو صورت B2B و B2C برای همه متقاضیان گردشگری زیارتی و برگزارکنندگان حج برقرار کند. شرایط و ضوابط و همینطور فرآیندهای اجرایی صدور روادید، رزرواسیون و رسیدگی به درخواست‌ها نیز زیرنظر وزارت کشور عربستان اجرایی می‌شوند.
