اعضای کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در ادامه سلسله نشست‌های هفتگی خود، به بحث و تبادل‌نظر درباره وضعیت کسب و کارهای گردشگری در آستانه تعطیلات نوروزی پرداختند. دستور کار این نشست که با حضور فعالان و بنیان‌گذاران استارتاپی حوزه گردشگری و به صورت آنلاین برگزار شد، تحلیل و بررسی آینده گردشگری ایران و ضرورت تصمیم‌گیری هر چه سریعتر سیاست‌گذار برای خروج از وضعیت بی‌برنامگی بود که به گفته حاضران در صورت استمرار آن حال نزار صنعت گردشگری در سال آینده وخیم‌تر خواهد شد.
ترس از نابودی و از دست رفتن سرمایه‌های کسب وکارهای گردشگری همچون نوروز 99، تکرار تجربه کنسلی‌ها و دردسرهای مرتبط با بازگرداندن مبالغ بلیت‌ها و اتاق‌های رزروشده و … مهمترین نگرانی‌های فعالان گردشگری از نامشخص بودن وضعیت سفرهای نوروزی در آستانه شروع ماه پایانی سال بود.
زمان تصمیم‌گیری برای گردشگری محدود است
دبیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه در چند ماه گذشته تغییر مثبتی در صنعت گردشگری ایران رخ نداده، از تداوم شرایط پرفشار بر کسب و کارهای حوزه گردشگری اظهار نگرانی کرد. به گفته رضا جمیلی با توجه به خیز مجدد شیوع ویروس کرونا در کشور و احتمال اعمال محدودیت‌های سفر و رفت‌و‌آمد، عید نوروز سال 1400 نیز شبیه به سال 1399 خواهد بود.
جمیلی با بیان اینکه بسیاری از کسب و کارها در زنجیره تامین صنعت گردشگری ایران در پی جبران خسارت‌های یک سال گذشته در بهار سال آینده هستند، گفت: «از قراین و شواهد پیدا است که گردشگری کشور با شرایطی مشابه سال گذشته به پیشواز سال جدید خواهد رفت که در این صورت ضربه‌های سنگینی بر پیکره این صنعت وارد خواهد شد.» وی با تاکید بر اینکه تصمیم‌گیری و پیش‌بینی درباره آینده گردشگری در همه کشورها دشوار است، یادآور شد که متولیان صنعت گردشگری هر چه سریعتر باید برای ماه‌های پیش رو تصمیم‌گیری کنند و برنامههای جایگزین احتمالی خود را اعلام کنند.
جمیلی با انتقاد از ادامه بلاتکیفی‌ها فعالان و کسب و کارهای صنعت گردشگری گفت: «مشخص است که گردشگری روزگار سختی را می‌گذراند و علاوه بر اینکه بخش بزرگی از این صنعت در یک سال گذشته ورشکست شده یا فعالان آن‌ها از بازار خارج شده‌اند. بسیاری نیز با تحمل مشقت‌های فراوان خود را به سال ۱۴۰۰ رسانده‌اند اما در حال حاضر گردشگری کشور رها شده و حتی از تعطیلی کامل آن صحبت به میان می‌آید.»
هم‌بنیان‌گذار استارتاپ آریامدتور:
به رغم تلاش‌های فعالان گردشگری و صاحبان کسب و کارهای نوپا، صدور روادید همچنان بزرگ‌ترین معضل گردشگری ایران است و تاکنون نیز اقدامی در جهت ساماندهی آن انجام نشده است
دبیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران با یادآوری محدود بودن زمان تصمیم‌گیری برای آینده صنعت گردشگری کشور تصریح کرد: «مطالبه اصلی فعالان کسب و کارهای گردشگری این است که متولیان حوزه گردشگری و به‌ویژه وزارت میراث فرهنگی برنامه‌ها و آلترناتیوهای سازگار با پروتکل‌های بهداشتی سفر را هر چه سریعتر اعلام کنند و در این مسیر نظرات و مشورت‌های فعالان حوزه گردشگری را جویا شوند و ملاحظات آن‌ها را در نظر بگیرند.»
جمیلی با یادآوری اینکه ادامه روند فعلی ضرر و زیان‌های بیشتری را به مردم و کسب و کارهای گردشگری تحمیل می‌کند، اضافه کرد: «در مقطع فعلی صحبت کردن از بحران گردشگری دردی را از کسی دوا نمی‌کند، بلکه باید به دست به کار شد و تصمیم‌گیری کرد تا مسافران و گردشگران و به‌ویژه کسب و کارها زودتر تکلیف خود را بدانند.»
استارتاپ‌های کوچک‌تر، انعطافپذیری بالاتری دارند
مهرداد ناطقی، بنیان‌گذار استارتاپ «تریپ‌ساز»، در این جلسه با تاکید بر اینکه در حال حاضر صنعت گردشگری به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونا از کنترل و دسترسی فعالان و کسب و کارهای فعال این حوزه خارج شده، اظهار کرد: «در مقطع فعلی که شرایط کشور از نظر شیوع ویروس کرونا اجازه فعالیت چندان را نمی‌دهد، فرصت مناسبی است که کسب و کارهای گردشگری با مشارکت و همکاری جمعی فعالیت‌های خود را هرچند موقت از سر بگیرند»
وی با تاکید بر اینکه فرجه‌های محدود و چند هفته‌ای، فرصتی کوتاه به کسب و کارهای گردشگری می‌دهد که فعالیت‌های خود را ادامه دهند، گفت: «مشکلات و ضرر و زیان‌های گردشگری به راحتی جبران نمی‌شود، اما استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های بزرگ‌تر و باتجربه‌تر گردشگری این فرصت را دارند تا با کمک به کسب و کارهای نوپا و خرد که در آغاز راه هستند، به بهبود میان‌مدت و بلندمدت صنعت گردشگری نیز کمک کنند.»
بنیان‌گذار استارتاپ تریپ‌ساز، با بیان اینکه استارتاپ‌های کوچک و چابک‌تر گردشگری انعطافپذیری بالاتری برای عبور از دوران کرونا دارند، افزود: «فعالان استارتاپ‌های گردشگری باید تلاش کنند چابکی کسب و کار خود را حفظ کنند و در مقطع فعلی نیز اگر از فرصت استفاده کنند و به بازطراحی یا اصلاح بیزنس‌مدل خود بپردازند، در آینده بیشترین بهره را خواهند بود.»
ناطقی با اشاره به تجربه استارتاپ تریپ‌ساز در مذاکره با سرمایه‌گذاران، اضافه کرد: «استارتاپ‌های بزرگ به دنبال ثروت‌اندوزی هستند و نه تولید ارزش افزوده. با این حال در اکوسیستم نوآور گردشگری، فرصت‌های مشارکت و همکاری وجود دارد و بهتر است کسب و کارهای کوچک‌تر براساس منافع و ارزش‌های درست و اصولی عمل کنند.» وی همچنین اعلام کرد که کسب و کارهای نوپای گردشگری می‌توانند از طریق پلتفرم تریپ‌ساز به صورت رایگان استفاده کرده و معرفی و عرضه خدمات خود بپردازند.
وزارت خارجه، معضل ویزای درمانی را حل کند
هم‌بنیان‌گذار استارتاپ گردشگری سلامت آریامدتور نیز در این نشست با بیان اینکه از اواخر پاییز امسال روند صدور ویزای گردشگری درمانی ایران از سر گرفته شده، اظهار کرد: «به رغم فراهم شدن امکان صدور روادید گردشگری سلامت و باز شدن نیم‌بند مرزها، ویزای T به سختی ویزا صادر می‌شود و وزارت امور خارجه تنها با 10 درصد درخواست‌ها موافقت می‌کند» به گفته هادی شجاری هم‌اکنون به دلیل گزینش‌ها و سخت‌گیری‌ها در فرآیند صدور ویزای درمانی، بسیاری از واسطه‌ها و شرکت‌ها و آژانس‌های بدون مجوز به شرکت‌های تسهیلگر دارای مجوز روی آورده‌اند.
وی با یادآوری مشکلات مربوط به نقل و انتقال و مراودات بانکی ایران با نظام بین‌الملل، فعالیت‌های پاره‌وقت سفارت‌خانه‌ها و مراکز دیپلماتیک ایران در خارج از کشور را عاملی اساسی در شکننده بودن بازار گردشگری سلامت ایران و جذب بیماران خارجی دانست و تصریح کرد: «ثبت درخواست صدور روادید درمانی ایران الکترونیکی است اما گردشگران سلامت پس از موافقت اولیه باید هزینه‌های صدور روادید را به صورت حضوری در مراکز دیپلماتیک ایران پرداخت کنند اما متاسفانه سفارت‌خانه‌ها در اغلب موارد نیمه تعطیل هستند و این موضوع مشکلات زیادی را برای گردشگران و همین‌طور شرکت‌ها و آژانس‌ها ایجاد کرده است.»
شجاری با تاکید بر اینکه اضافه بازار گردشگری سلامت از جذاب‌ترین بازارهای گردشگری است که پس از پایان دوران همه‌گیری به سرعت رونق می‌گیرد، افزود: «به رغم تلاش‌های فعالان گردشگری و صاحبان کسب و کارهای نوپا، صدور روادید همچنان بزرگ‌ترین معضل گردشگری ایران است و تاکنون نیز اقدامی در جهت ساماندهی آن انجام نشده است. در صورتی که برخی دلال‌ها به راحتی با مبالغ 100 تا 200 دلار، دو روزه ویزای هر کشوری را بخواهید به شما می‌دهند!»
نوروز 1400 می‌تواند نقطه پایان بسیاری از کسبوکارهای گردشگری باشد!
هم‌بنیان‌گذار استارتاپ فلایتیو نیز یکی دیگر حاضران در نشست کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران بود که درباره چالش‌های کسب و کارهای گردشگری صحبت کرد. علی کشفی با بیان اینکه صدور دستورالعمل‌ها و مجوزهای گاه و بیگاه و اغلب غیرکارشناسی در ایام شیوع ویروس کرونا بر حجم مشکلات استارتاپ‌ها و بیزنس‌های نوآورانه گردشگری افزوده، خطاب به فعالان اکوسیستم نوآور گردشگری اظهار کرد: «صاحبان ایده‌های نوآورانه مطابق برنامههای خود پیش بروند و چشم امید خود را به بیرون از مجموعه‌‌شان ندوزند.»
وی وضعیت فعلی صنعت گردشگری ایران ناشی از بی‌برنامگی و تصمیم‌های غیرکارشناسی سیاست‌گذاران دانست که به گفته او بحران‌های را به کسب و کارهای این حوزه تحمیل کرده است.» کشفی با بیان اینکه در بخش گردشگری ساختارها ازاساس غلط چیده شده و نیاز است کسب و کارها باید از یکدیگر حمایت کنند، افزود: «ما می‌دانیم که مسائل قانونی و رگولاتوری گردشگری باید حل شوند، اما کسب و کارها در درجه اول باید به توان تیمی خود اتکا داشته باشند و در این میان نیز باید با مطالعه و بررسی ترندهای جهانی گردشگری، مشارکت و همکاری دسته‌جمعی را در این شرایط فراموش نکنند.»
بنیان‌گذار استارتاپ تریپ‌ساز
فعالان استارتاپ‌های گردشگری باید تلاش کنند چابکی کسب و کار خود را حفظ کنند و در مقطع فعلی نیز اگر از فرصت استفاده کنند و به بازطراحی یا اصلاح بیزنس‌مدل خود بپردازند، در آینده بیشترین بهره را خواهند بود
هم‌بنیان‌گذار فلایتیو با تاکید بر اینکه گردشگری در نقاط دنیا در بحران به سر می‌برد، به برنامههای حمایتی از کسب و کارهای این صنعت اشاره کرد و گفت: «در اکثر کشورها دولت‌ها میلیاردها دلار را در اختیار کسب و کارهای گردشگری قرار داده‌اند اما در ایران حمایت‌ها بسیار محدود است و استمرار این روند منجر به این خواهد شد که کسب و کارهای گردشگری که تاکنون از ویروس کرونا جان سالم به دربرده‌اند، سال آینده ناچار به خروج اجباری از بازار شوند.»
کشفی با حیاتی خواندن ارائه هر چه سریعتر رئوس و کلیات برنامه‌‌‌‌ریزی‌های صنعت گردشگری برای ماه‌های آینده، تصریح کرد: «در حال حاضر بسیاری از کسب و کارهای گردشگری و صنایع وابسته آن به مسافرت‌های نوروزی بعد از یک سال محدودیت‌های کرونایی امیدوار هستند، اما سیاست‌گذار در بی‌عملی محض به‌سر می‌برد و اقدامی در این زمینه انجام نمی‌دهد. متولیان امر بهتر است از فاز تشریح بحران خارج شوند و با رویکردی منطقی و هوشمندانه هر چه زودتر تکلیف را کنند که آیا مردم تصمیم به سفر و رزرو بگیرند یا خیر.» به باور هم‌بنیان‌گذار فلایتیو بعد از یک سال سخت و طاقت‌فرسایی که کسب و کارهای گردشگری تحمل کردند، ادامه روند بی‌برنامگی فعلی تیر خلاص را بر پیکره صنعت گردشگری و بازیگران کوچک و بزرگ آن شلیک خواهد کرد.
بزرگ‌ترها دست کوچک‌ترها را بگیرند
سروش سعادت، بنیان‌گذار استارتاپ «آرتور24» نیز با بیان اینکه بسیاری از کسب و کارهای موفق در دنیا به سرمایه‌گذاری بر کسب و کارهای کوچک‌تر آورده‌اند، اظهار کرد: «در مقطع فعلی که گردشگری یکی از دوره‌های پرفشار خود را طی می‌کند، فرصت مناسبی است که کسب و کارهای بزرگ‌تر با بررسی و نیازسنجی دقیق بازار، به سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای خرد‌تر روی بیاورند و از آن‌ها حمایت کنند تا با هم‌افزایی و مشارکت بیشتر دوران فعلی را با هزینه‌های کمتری پشت سر بگذارند.»
دبیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران:
گردشگری روزگار سختی را می‌گذراند و علاوه بر اینکه بخش بزرگی از این صنعت در یک سال گذشته ورشکست شده یا فعالان آن‌ها از بازار خارج شده‌اند. بسیاری نیز با تحمل مشقت‌های فراوان خود را به سال ۱۴۰۰ رسانده‌اند اما در حال حاضر گردشگری کشور رها شده و حتی از تعطیلی کامل آن صحبت به میان می‌آید
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری booking.com بر استارتاپ‌ها و شرکت‌ها و مجموعه‌های گردشگری در اقصی‌نقاط جهان، اظهار کرد: «استارتاپ‌های بزرگ گردشگری ایران نیز می‌توانند با تدوین استراتژی‌های تجاری و مشخص کردن حوزه فعالیت خود به کسب و کارهای نوپا کمک کنند. چرا که در این صورت منافع آن به همه بازیگران صنعت گردشگری می‌رسد.»
طرح دو روزه تعطیلی آخر هفته به احیای گردشگری کمک می‌کند
بنیان‌گذار استارتاپ «جاجیگا» نیز در این نشست به طرح تعطیلات دو روزه آخر هفته و تاثیر آن بر رونق گردشگری کشور اشاره کرد و گفت: «وزارت میراث فرهنگی چندی پیش طرح تعطیلی 2 روزه کلیه آخر هفته‌ها در قبال حذف تعطیلات رسمی از تقویم سال آینده را مطرح کرد که در هیئت دولت رد شده، اما به نظر می‌رسد با توجه به شیوع ویروس کرونا وضعیت نگران‌کننده فعالان صنعت گردشگری، باید از طرح مجدد این طرح حمایت کرد.»
جلوگیری از هجوم یکباره گردشگران به مناطق گردشگری کشور در تعطیلات رسمی، پراکنده شدن فرصت تعطیلات در تمام سال، کاهش چشمگیر ریسک گسترش بیماری کرونا، و در نهایت کمک به احیای گردشگری، از جمله مزایای این طرح است که بابک سهرابی به آن‌ها اشاره کرد. وی با تاکید بر اینکه محدودیت‌های سفر به مناطق پرخطر و اقداماتی مانند منع تردد پلاک‌های غیربومی یا مسدود کردن مسیرهای ورودی شهرها در ایام تعطیلات، فرصت‌های محدود ادامه حیات را از کسب و کارهای گردشگری می‌گیرد، خواستار توجه بیشتر دولت به طرح تعطیلات دو روزه آخر هفته و رایزنی فعالان و بازیگران اکوسیستم نوآور گردشگری با مسئولان وزارت گردشگری و بهداشت درباره آن شد.
در نشست کمیسیون گردشگری گردشگری اتاق بازرگانی تهران دو نفر از فعالان گردشگری از استان‌های فارس و کرمانشاه نیز طرح‌های خود را در زمینه راه‌اندازی کسب و کار گردشگری برای حاضرین در جلسه تشریح کردند. هدف از این ارائه‌ها شناخت ایده‌های خلاقانه مختلف در صنعت گردشگری کشور، انتقال تجربه و استفاده از راهنمایی‌ها و مشورت‌های دیگر اعضای کمیسیون گردشگری در راه‌اندازی، مشارکت و سرمایه‌گذاری است.
اهورا ولی‌شاهی، دانش‌آموخته گردشگری و بنیان‌گذار کسب و کار «خانه نقلی» کاشان، یکی از میهمانان این نشست بود که به ارائه طرح خود در زمینه برگزاری تورهای عشایرگردی در منطقه پاسارگاد استان فارس پرداخت. پوریا سعداللهی، از دیگر حاضران درجلسه بود که طرح خود با محوریت گردشگری روستاگردی در برخی مناطق شهرستان پاوه در استان کرمانشاه را برای حاضران در جلسه تشریح کرد
